0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Geçmiş, gelecek, bugün… Silik bir anı, birkaç saniyeliğine oluşan yaşanmışlık hissi ve tanıdık simalar… Eğer siz de tüm bunları deneyimlediyseniz şu anda ‘dejavu’dan bahsettiğimizi anlamış olabilirsiniz. Reem Nöropsikiyatri Kliniği’nden Nörolog Mehmet Yavuz, tüm bunların ‘Hafızamızın bize oynadığı küçük oyunlar mı?’ olduğu sorusunu cevaplarken günlük hayatta sık sık başımıza gelen dejavu gizemini açıklıyor.

Dejavu ne demek?

Yaşanılan bir olayı daha önceden yaşamış veya görülen bir yeri daha önceden görmüş gibi hissetme durumuna dejavu denir. Kısaca dejavu, bir anı daha önceden yaşamışlık hissidir. Hemen hemen herkesin bir kez deneyimlediği bu gizemli his, geçmişi tam da şimdi gün yüzüne çıkarıyor. Bugün yaşadığı bir olayı sanki daha önce yaşamış gibi hisseden kişiler, yaşadıkları olayların çok fazla tanıdık geldiğini söyler. Dejavuyu deneyimleyen kişiler, oraya daha önce geldiğini, bu anı birebir yaşadığını ya da aynı olayı rüyasında gördüğünü ifade eder. Geçmişin hatırlanması mı, geleceğin sırları mı yoksa algılayamadığımız paralel evrenle yaşanan çatışmalar mı bilinmez ama dejavu, ilk çağlardan beri tartışılan ve gizemini koruyan bir konudur. Her ne kadar bilimsel çevrelerce hafızada yaşanan anomali sonucunda ortaya çıkan bir durum olarak kabul edilse de bu konu hakkında Freud’un bastırılmış anılar kuramından, reenkarnasyona kadar birçok ‘ilginç’ açıklama mevcuttur.

Dejavu mu yoksa bastırılmış gizli arzular mı?

Edebiyattan sanata, felsefeden dine kadar birçok prensibe ilham kaynağı olan dejavu, tıpkı rüyalar gibi bastırılmış duyguların, dipte kalmış arzuların veya bir alt kimliğin yansıması mı? Tartışmaya fazlasıyla açık olan dejavu, bilinçaltının derinliklerinde kalan isteklerin, arzu ve beklentilerin, gün yüzüne çıkmak için kendine bulduğu bir çıkış kapısı olabilir mi? Bilinçaltının yaptığımız her davranış, aldığımız her karar üzerindeki etkilerini düşününce neden olmasın? Rüyalar, geçmişten kalan silik hatıralar, gelecekten izler taşıyan anlar… Hepsinin alt metninde sizi siz yapan ancak çeşitli sebeplerle ortaya koymadığınız duygular var. Bu duygular için bir kaçış noktası olarak görülen dejavu, bazen unutulmuş bir rüyanın anısı bazen de gerçekleşmesini istediğiniz bir arzunun çağrışım yoluyla hatırlanması olarak yorumlanabilir.

Zaman içinde zaman…

Evren keşfedilmemiş her kör noktasıyla bir gizem doğurur. Bu gizemlerin başında ise zaman kavramı gelir. Çünkü zaman kontrol ve kumanda edebildiğimiz bir varlık değildir, başına buyruktur, emir de anlamaz rica da… Bir düzlemde hep ileri doğru gittiği düşünülür. Zamanı hiç kimse geriye saramaz ya da ileriye alamaz. Dejavu deneyimini yaşayanlar ise şu soruyu sorar: Şimdi tanık olduğum anı nasıl daha önce yaşamış gibi hissedebilirim?

Bilimsel bir çerçeveden biraz uzaklaşalım ve bu sorunun cevabını kuantum ile cevaplamaya çalışalım. Kuantum görüşüne göre zaman bir çark gibidir. Sonsuz sayıda koridor içeren bu çarkta yaptığımız her seçim bir koridoru simgeler. En önemli koridorlar hayatımızı etkileyen seçimlerimizdir. Evlilik ve meslek gibi… Seçmek istediğimiz ancak seçemediğimiz kararlarımız ise orada silik de olsa varlığını sürdürür. İşte bu duygular kuantum evreninden sızarak bugünde karşımıza çıkar. Kuantuma inananlar için dejavuyu böyle yorumlamak mümkündür.

Bilim ne diyor?

Dejavuyla ilgili birçok araştırma ve farklı görüşler mevcuttur. Yaygın olan görüş ise beynin deneyime yönelik kesin bir algı üretmeden önce kısmi bir algı yaratması ve bu kısmi algının da dejavu hissinin yaşanmasına neden olmasıdır. Dejavu için getirilen bilimsel açıklamalardaki ortak çıkarım; bu hissin beynin sağ ve sol lobu arasında yaşanan küçük bir zaman farkından kaynaklandığını göstermektedir. Bir diğer açıklama ise yaşanan bu tanıdık gelme hissinin yorgunluk, stres, sarhoşluk gibi durumların nöronal sistemde tanıdık ile bilineni ayıran mekanizmada tutarsızlık yarattığı görüşünü savunuyor. Dejavu her ne kadar birçok prensibe bağlı olarak açıklansa da bu durumu olağanüstü temel üzerinden yorumlamak her zaman daha gizemli hissettirmiştir. Bu noktada bilime ya da kuantum gibi paralel evren yorumlarına inanmak tamamen sizin seçiminizdir.

Rüyalarla ilgili 15 ilginç gerçek

Roma döneminde insanlar rüyaların tanrıdan gelen mesajlar olduğuna inanıyorlardı. Peki rüyalar hakkında gerçekten neler biliyoruz?

16 Rüya görmek hayatımızdaki en gizemli ve ilginç deneyimlerden biri. Roma döneminde bazı rüyalar senato tarafından analiz edilir, yorumlanırmış. Onlar rüyaların tanrıdan gelen mesajlar olduğuna inanıyorlardı. Ayrıca, pek çok sanatçının yaratıcı fikirlerinde rüyalarından esinlendiği de biliniyor. Peki rüyalar hakkında gerçekten ne biliyoruz? İşte rüyalarla ilgili 15 ilginç gerçek… 1- Rüyalarınızın %90’ını unutursunuz. Uyandıktan 5 dakika sonra rüyanızın yarısını unutuyorsunuz. 10 dakika sonra ise %90’ı unutulmuş oluyor. 2- Görme engelli insanlar da rüya görüyor Sonradan kör olan insanlar rüyalarında resimler görür. Doğuştan kör olanlar ise rüyalarını dokunma, koku, ses, duygu gibi farklı hislerle yaşarlar. 3- Herkes rüya görür Sadece çok ciddi psikolojik bozukluğu olanlar dışında, herkes rüya görür. Eğer rüya görmediğinizi düşünüyorsanız, aslında bunun sebebi rüyalarınızı çabuk unutuyor olmanız. 4- Rüyalarımızda sadece tanıdığımız yüzleri görürüz Zihnimiz yüz hayal edemiyor, bu nedenle rüyalarımızda sadece hayatta tanıştığımız ama genellikle hatırlamadığımız gerçek insanların gerçek yüzlerini görüyoruz. Rüyalarınızda gördüğünüz kişiler, gündelik hayatınızda gördüğünüz yüzlerce, binlerce kişinin yüzlerine beyninizin eklediği karakterler ile rüyanıza dahil oluyor. 5- Herkes renkli rüya görmez İnsanların %12’si siyah ve beyaz rüya görüyor. Diğerleri ise rüyalarını renkli görüyor. Ancak bu araştırma 1915-1950 tarihlerini kapsıyor. 1960’larda ise bu oran değişti. Bugün 25 yaşının altındakilerin sadece %4.4’ü rüyalarını siyah beyaz görüyor. Son araştırmalarda bunun sebebinin siyah-beyaz televizyondan renkli televizyona geçişin sebep olduğu iddia edildi. 6- Rüyalar semboliktir Anlamsız ya da ilginç objeler gördüğünüz rüyalar genellikle anlamsız değildir. Rüyalar derin bir sembolik dil kullanır. 7- Duygular Rüyalarda en sık hissedilen duygu endişedir. Negatif duygular pozitif olanlara göre daha çok hissedilir. 8- Bir gecede 4-8 arasında rüya görebilirsiniz Ortalama her gece 1-2 saat arasında rüya görebilirsiniz. 9- Hayvanlar da rüya görür Pek çok farklı hayvan üzerinde yapılan araştırmalara göre hayvanlar da uyurken rüya gördüklerinde insanlarla aynı beyin dalgalarına sahip oluyor. Arada bir köpekleri uyurken izleyin. Rüya gördüklerinde patilerini koşar gibi hareket ettiriyor ve bir şeyleri takip ederken mırıldanıyorlar. 10- Uyku felci / karabasan (REM uykusu, gözlerinizi çok hızlı hareket ettiği uykunun normal evrelerinden biridir. Rem uykusu yetişkin bir insanın toplam uykusunun %20-25’ini kapsar ve bu da gece uykusunda 90-120 dakikayı bulur.) REM uykusu boyunca, rüya görürken vücudunuzun rüyanızda yaptığınız şekilde hareket etmemesi için beyninizdeki bir mekanizma tarafından vücudunuz felç edilir. Fakat bu mekanizmanın, beyniniz uyanık olsa bile uyku öncesi, uyku sırasında ya da sonrasında çalışması mümkün. 11- Rüya karışması Bazen zihnimiz, uykudayken dışarıdan gelen hisleri rüyanın bir parçası olarak kullanır. Bunun anlamı, bazen rüyalarımızda biz uyurken odada çalan bir müziği, bir sesi duyabiliriz. 12- Kadın ve erkek farklı rüyalar görür Erkekler genellikle başka erkeklerle ilgili rüyalar görür. Erkeklerin ortalama %70’inin rüyasındaki karakterler başka erkeklerdir. Kadınların rüyalarında ise kadın erkek oranı birbirine daha eşittir. Bu nedenler erkekler rüyalarında kadınlardan daha saldırgan duygular gösterirler. 13- İleriye-dönük rüyalar Çeşitli anketlere göre insanların %18’I ile %38’I en az bir defa geleceğe dair bir rüya görmüş, %70’I ise dejavuyu deneyimlemiştir. Rüyalarında geleceğe dair anılar görebileceğine inananların oranı ise %63 ile %98 arasında değişiyor. 14- Eğer horluyorsanız rüya görmüyorsunuzdur Bu konu internette oldukça sık bahsedilse de bunu destekleyecek herhangi bir bilimsel araştırma bulunmuyor. 15- Rüyanızda orgazm olabilirsiniz Sadece seks sırasında değil, rüyalarınızda da orgazm olabilirsiniz.

Haber Kaynak : HTHAYAT.HABERTURK.COM

“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”